Het oude parochiehuis van St Willibrordus in de Vredestraat werd in neogothische stijl in 1895 opgetrokken als patronaatsgebouw. In 1936 werd het uitgebreid uitgebreid tot het huidige theatercomplex. Bekend als 'De Vrede' werd het jarenlang door een groep vrijwilligers van de parochie gerund. Het was de plek waar vele amateurtheatergezelschappen hun stukken hebben gerepeteerd en opgevoerd. Het jaarlijkse Landjuweel vond er vele jaren lang plaats.
Het potentieel van dit zalencomplex bleef echter grotendeels onbenut. Een groep enthousiaste buurtbewoners wilden daar verandering in brengen. Zij kregen het pand in erfpacht van de parochie met de bedoeling er een nieuwe werk- & speelplaats van kunst en ontmoeting van te maken, onder de vlag van “De Nieuwe Vrede”. Op 22 september 2012 werd feestelijk het lintje doorgeknipt.

Verrassend veel mogelijkheden

De Nieuwe Vrede in Berchem biedt verrassend veel: verrassend veel ruimte onder de vorm van vele zalen en zaaltjes voor optredens, voorstellingen, repetities, vergaderingen, koffietafels, jamsessies, tentoonstellingen, lezingen, filmavonden, of wat ondernemende creatievelingen nog meer kunnen verzinnen. Terwijl het theatercafé een nieuw en levendig trefpunt is voor iedereen die gewoon iets wil drinken of ontdekken wat er in het centrum te beleven valt..
De Nieuwe Vrede is gemakkelijk bereikbaar, in het hart van oud Berchem, op wandelafstand van het station, vlak bij de afrit van de ring rond Antwerpen.

Zalen in alle maten

De Nieuwe Vrede heeft een volwaardige theaterzaal met 210 zitplaatsen. Deze zaal heeft een scène van 12 bij 7 meter en beschikt over decorruimte, belichtingssysteem, artiestenloge en een laad- en loskade.
Daarnaast zijn er acht zalen, van klein tot groot. Van de danszaal met dansvloer tot een vergaderruimte. Ze zijn te huur per dagdeel. De afmetingen, beschrijving en huurprijzen vind je in technische beschrijvingen op www.denieuwevrede.be.

Van, voor en door de buurt

De vzw De Nieuwe Vrede die haar schouders onder dit initiatief heeft gezet bestaat uit Olivier Meyskens, Peter Melis, Ronny Pringles, Wim Vervoort, Geerdt Magiels, Karen Gysbrechts en Marco Harmsen. Maar zonder de inzet van vele tientallen vrijwilligers voor onderhoud, bemanning en techniek zou dit echter niet mogelijk zijn. Want De Nieuwe Vrede ontvangt geen subsidies en wil tegelijkertijd haar werking en activiteiten laagdrempelig houden.
Daarom is het ook belangrijk dat het potentieel van De Nieuwe Vrede optimaal benut wordt. Dit is dan ook een oproep naar iedereen die op zoek is naar ruimte voor zijn of haar creativiteit en activiteit. Hopelijk vindt het verhaal van De Nieuwe Vrede zijn weg naar zoveel mogelijk professionele en amateurpodiumkunstenaars, muzikanten en beeldend kunstenaars. De Nieuwe Vrede kan slechts bestaan dankzij de mensen die haar zalen vullen met kunst en cultuur.

Contact

Boeking van zalen : zalen@denieuwevrede.be
repetities, vergaderingen, …

Vrijwilligersinfo: vrijwilliger@denieuwevrede.be

Overige info : info@denieuwevrede.be

Vredestraat 16-22
2600 Berchem

Bellen? 0471/70 13 90

In het kader van Antwerpen Barok 2018 en de tentoonstelling Experience  Traps nodigden het Middelheimmuseum en de Groendienst van de stad Antwerpen het Spaanse kunstenaarscollectief Recetas Urbanas uit. Zij realiseerden samen met buurtbewoners en andere geïnteresseerden een groensculptuur op het De Coninckplein in Antwerpen.

Eenmaal gerealiseerd werd de regie overgedragen aan de buurtbewoners; zij staan sinds enkele weken in voor het beheer van de groensculptuur. Door de uitzonderlijke zomer zijn er diverse teams buurtbewoners die al het groen 4 a 5 keer per week water geven. Elk team heeft een vaste dag per week. Bovendien ruimen ze ook nog eens het zwerfvuil op. Tijdens het onderhoud worden ze heel vaak aangesproken door andere buurtbewoners, waaronder vele kinderen en jongeren. Ze leggen tijdens het beheer heel veel nieuwe sociale contacten. Via WhattsApp staan ze in contact met elkaar om onderling af te spreken, voor elkaar in te vallen. De Permeke biblitheek stelt ruimte ter beschikking voor de buurtbewoners waar ze al het materiaal kunnen opslaan.

Dit alles wordt mogelijk gemaakt dankzij intensieve ondersteuning van de Groendienst van de stad Antwerpen. Zij voorzien al het nodige materiaal (een standpijp, tuinslangen, gieters, sproeiers,…), coachen en ondersteunen de buurtbewoners, zorgen voor een aanspreekpunt/contactpersoon waar bewoners vlot terecht kunnen met vragen, zijn vaak op het plein aanwezig, springen bij in geval van nood. Zij leren bewoners zelfstandig en collectief groen te beheren als een gemeengoed.

Na de zomer wordt de samenwerking geëvalueerd en kijken ze samen naar de toekomst van de groensculptuur op het plein en de toekomstige rolverdeling mbt het beheer van het groen.

Locatie: District Antwerpen

 (bron: http://www.madeinantwerpen.be/nieuws/creatieve-ondernemers-en-stadslandbouwers-vinden-elkaar-in-pakt/)

Naast het Groen Kwartier in Berchem ligt een gerenoveerde industriële site van 7.000 m2 met pakhuizen waar PAKT sinds begin 2017 een mix aan creatieve en duurzame bedrijven huisvest. PAKT is een initiatief van Ismaïl Yaman, Yusuf Yaman en Stefan Bostoen. Duval Branding, BioForum Vlaanderen, De Landgenoten, Smartmat, Crossfit Antwerpen, The Jane, Caffènation bar en branderij … en tal van andere ondernemers zijn ondertussen gehuisvest in het complex.

Heel bijzonder aan het project is ‘t DAK van PAKT. Karl ‘Sjarel’ Hectors, Bram Stessel en Adje Van Oekelen bouwen samen met de buurtbewoners op ’t DAK aan een innovatief, ambitieus en ecologisch stadslandbouwproject. Het eerste DAKseizoen is gestart in 2017. Het is de grootste daktuin van Antwerpen: 1.800 m2 waarvan 200 m2 serre. Er worden groenten gekweekt, kippen scharrelen er rond en je vindt er hoogstamfruitbomen van unieke vergeten rassen zoals ‘trezeke meyers’ appelen. Een 100-tal DAKboeren komen er samen tuinieren, beleven, testen en leren onder professionele begeleiding van DAKboeren Bram en Karl. Ze gaan ecologisch te werk en volgen de seizoenen. Niet alle daken kunnen het gewicht van volle grond dragen. Daarom experimenteren de DAKboeren met kweken op hooibalen, een vergeten teeltsysteem van de Azteken dat Bram en Sjarel na een geslaagd testjaar nieuw leven inblazen. ’t DAK teelt op een duurzame manier. Al het regenwater wordt samen met de uitgespoelde nutriënten opgevangen in grote waterbassins en in de teeltbakken zelf. In totaal goed voor zon 200.000 liter regenwaterrecuperatie. Joris van Imkerij De Groene Weg heeft er drie bijenkasten.

Verwevenheid met de buurt
Met 't DAK van PAKT willen de initiatiefnemers de hele buurt, inwoners van de stad en daarbuiten betrekken met allerlei activiteiten, workshops, lezingen, volkskeukens en meer. Iedereen kan 'DAKboer' worden. Als lid teken je in voor een seizoen van februari tot november. Je kan het lidgeld (50 euro per maand) delen met 2 volwassenen, kinderen doen gratis mee. Je krijgt vrije toegang tot het DAK en een eigen vierkante meter om te experimenteren. Verder wordt de volledige oogst van het hele DAK gedeeld onder de leden. De nadruk ligt niet op de opbrengst, maar wel op het samen beleven, experimenteren en leren. Er is een keukentje, een deel-ijskast, banken, ... om simpelweg te ontspannen. Wie graag bijleert over tuinieren, hooi & strobalenteelt, aquaponics, composteren of groenten inmaken, kan vrijblijvend aansluiten bij de activiteiten die Bram, Sjarel en de peters & meters van 't DAK het hele seizoen lang organiseren.

“Het boeiende aan PAKT is dat het initiatief komt van een private projectontwikkelaar. Die stelt de gebouwen, de gronden en zelfs de daken open voor diverse gebruikers. Zo wordt privaat goed een beetje gemeengoed. Zowel de grote vaste investeringen (serres, funderingen, waterbassins, etc.) als het testjaar op ‘t DAK van PAKT en de ontwikkeling van het concept door Bram, Sjarel en Adje werden volledig gefinancierd door Immo Yaman.”

Wat leren we van PAKT ivm de commons?

• In juni 2017 richtten Bram, Sjarel, Adje en Yusuf een coöperatieve vennootschap op: De Volle Grond. Deze vennootschap mag het DAK gratis uitbaten in ruil dat ze het groen op de PAKT-site onderhouden. Voor het opstartjaar kreeg De Volle Grond voor 't DAK van PAKT een extra steuntje in de rug van Stad Antwerpen via het Projectenfonds Duurzame Stad. De bedoeling is dat de Volle Grond op termijn een autonome, rendabele, sociale en duurzame onderneming wordt. De inkomsten komen uit de ledenbijdragen, activiteiten, workshops enz. op 't DAK alsook van wekelijkse leveringen van lokale groenten aan Antwerpse horeca met een zestal boeren rond de stad die zich aansloten bij de coöperatie.
• PAKT werkt samen met heel uiteenlopende partners. Opvallend is dat zij heel wat diverse Antwerpse ondernemers aangetrokken hebben. Die zorgen via de huur voor de financiering van het complex. Verder worden er regelmatig evenementen georganiseerd op het binnenplein, vaak in samenwerking met de horeca op de site. Om de ondernemers te stimuleren tot samenwerking is er een online community pagina waarop collega's vragen, weetjes, activiteiten enz. kunnen delen. Er worden vergaderingen met de horeca georganiseerd, nieuwjaarsrecepties of after works, er is gezamenlijke afvalophaling, de groenresten uit de horeca worden samen gecomposteerd, en uiteraard zijn ook enkele PAKT-collega's aangesloten bij 't DAK van PAKT. *Immo Yaman neemt hier een véél groter financieel risico door eigenaar te blijven, dan wanneer ze de site gewoon klassiek zouden 'ontwikkelen': renoveren en de boel opnieuw verkopen.

• De daktuiniers betalen maandelijks een vast bedrag. Ze krijgen elks hun eigen vierkante meter om te experimenteren, de overige beteelde oppervlakte wordt georganiseerd met een gezamenlijk teeltplan waarvan de opbrengst verdeeld wordt volgens een zelfoogstsysteem met vlaggetjes. Ook de eieren en vissen worden verdeeld onder de leden. Met het lidgeld kan 't DAK van PAKT iets meer dan een halftijdse professionele begeleiding en coaching financieren.
• Initieel was het idee om de site de renoveren en opnieuw te verkopen. Om dit plan te vergunnen zijn jarenlang onderhandelingen geweest: problemen met erfdienstbaarheid, er moest teveel ontpit (afgebroken) worden, enz. Om leegstand tegen te gaan, hebben in die jaren heel wat muzikanten en kunstenaars zich op de site gevestigd. Vanuit deze energie is bij Yusuf, Stefan en Ismail het idee ontstaan om de plannen om te gooien en van PAKT een creatieve bedrijvensite te maken. Uiteindelijk was er ook politiek draagvlak voor dit concept en werd het plots ook veel eenvoudiger om de vergunning administratief rond te krijgen. Je kan PAKT zien als een pilootproject waarbij je sowieso buiten de lijntjes moet kunnen kleuren... Hopelijk zal het voor gelijkaardige projecten in de toekomst eenvoudiger worden om een vergunning te krijgen.

Immo Yaman had bij wijze van spreken ook de site aan 10 advocatenbureaus kunnen verhuren, wat allicht financieel interessanter zou zijn geweest. In de plaats daarvan hebben ze héél bewust gezocht naar een mix van bedrijven, profit en non-profit. Dat neemt niet weg dat de 'hippe' uitstraling van PAKT sowieso een bepaald publiek aanspreekt.

• Om lid te worden van 't DAK van PAKT moet je lidgeld betalen waardoor je niet meteen de meest kwetsbare Antwerpenaren kan bereiken. Maar om op lange termijn een duurzame en veerkrachtige gemeenschap op 't DAK te creëren, zijn we bewust begonnen met de meest enthousiaste buurtbewoners. Zij dragen letterlijk ons project en maken het mogelijk om te groeien.
• Daarnaast, hoe meer we kunnen diversifiëren hoe beter: we willen iedereen bereiken. Zo werken we in het tweede seizoen met peters en meters die voor de helft van het lidgeld zich engageren om maandelijks ook een activiteit voor de andere leden te organiseren. Op termijn willen groeien naar een gemeenschap op 't DAK die zichzelf doet draaien. Wanneer er minder professionele begeleiding nodig is, kan je uiteraard ook veel laagdrempeliger werken naar sociaal kwetsbare groepen.
• Dit jaar deden we ook mee met de milieuweek van de scholen in Haringrode, waarbij honderden leerlingen kwamen ontdekken en koken op 't DAK. In schooljaar 2018-2019 start een pilootproject met drie klassen uit de buurt die we een heel jaar zullen begeleiden. We hopen dit scholenproject te kunnen verderzetten en uitbouwen met de steun van sympathisanten en bedrijven uit de buurt.
• Alle ecologische en teelttechnische systemen die we op het DAK gebruiken zijn innovatief, maar niet hoogtechnologisch. Mits de juiste kennis kan iedereen hier zélf mee aan de slag. Dat is uiteindelijk ons doel: onze kennis verspreiden opdat in de toekomst op elk dak of terras in Antwerpen groenten in hooibalen groeien, kippen scharrelen, vissen gekweekt worden met aquaponics, wilde bloementuinen staan en bijen rondvliegen

Locatie: Domein Hertoghe (district Antwerpen)

Domein Hertoghe is een minder gekend Antwerps park op de hoek van de Karel Oomsstraat en de Markgravelei in het district Antwerpen. Het domein werd op zondag 22 juni 2014 de locatie voor het startevenement van een vernieuwend ecologisch proefproject met de buurt, Park Mee!

Aan dit startmoment ging heel wat afstemwerk vooraf dat concrete vorm kreeg op 10 oktober 2013 toen de Stad Antwerpen een denkdag organiseerde over “groen en natuur in de stad”. Dit kaderde in het Stadslab2050-project van de Stad Antwerpen, een denktank die samen met allerlei partners en burgers nadenkt over duurzame stedelijkheid. Eigen aan het Stadslab2050-concept is dat beloftevolle ideeën verdere begeleiding krijgen. Op de denkdag presenteerde Natuurpunt Antwerpen Centrum het eerder met de groendienst besproken idee om samen domein Hertoghe te beheren. Het idee werd weerhouden en Natuurpunt kreeg ter verdere uitwerking begeleiding door een extern innovatiebureau (Oksigen Lab). Samen kreeg het project Park Mee! aldus concrete vorm.

Park Mee! is een project dat buurtbewoners, jeugdverenigingen, scholen, transitiegroepen, … warm wil maken om mee domein Hertoghe te onderhouden op een ecologische manier. Het unieke aan dit concept is niet zozeer de structurele samenwerking met een natuurvereniging, maar wel dat de natuurvereniging een intermediaire rol speelt tussen professionele groenbeheerders (Stad) en geëngageerde individuele burgers en verenigingen die onder de paraplu van Natuurpunt graag mee het groen van de stad willen onderhouden.

Het project bestaat zowel uit een sociaal als ecologisch luik. Enerzijds wil het mensen samenbrengen en hen deelgenoot maken van de groene ruimtes. Anderzijds ligt de nadruk daarbij op ecologisch beheer om de kwaliteit van de natuur te verbeteren en zo de diversiteit aan fauna en flora te vergroten. Natuurlijke processen in het bos en de bosrand krijgen daarbij bewust ruimte. De bosrand zal er daarom bijvoorbeeld op termijn ruiger uitzien omdat dood hout blijft liggen waar mogelijk. Alle buurtbewoners kunnen meewerken aan het beheer. Iedereen die wil helpen, kan terecht bij Natuurpunt Antwerpen Stad.

Stedelijke basisschool De Kolibrie stelde zich al kandidaat omdat men de kinderen wil 'leren beheren' in Domein Hertoghe. Zo komen de stadskinderen meer in contact met natuur. Park Mee! is een samenwerking tussen het district Antwerpen, de groendienst van de stad Antwerpen en Natuurpunt afdeling Antwerpen Stad (NAS). De samenwerking tussen bovengenoemde partners werd neergeschreven in een charter dat op zondag 22 juni 2014 plechtig werd ondertekend door het district en NAS.

Jaren later loopt de samenwerking nog steeds. Al geeft Natuurpunt Antwerpen stad aan dat al hun ondersteunend werk 100% door vrijwilligers gebeurt en dat niet evident om dragen is. Het engagement is van lange duur. Je moet niet alleen veel tijd investeren in het groenbeheer zelf, maar ook in de groep.

Wat leren we van ‘Park mee’ ivm de commons?

• Toen parken nog in hoofdzaak eigendom waren van private eigenaars bestond er niet echt een beheervisie. Dit was ook niet nodig, de beheervisie kreeg vorm in de geest van de eigenaar. Hij bepaalde de prioriteiten, hij bepaalde wat moest gebeuren. Met het meer openbaar worden van parken is dit verhaal echter niet meer zo evident. De prioriteiten worden niet meer alleen bepaald door de eigenaar/beheerder, in dit geval het district en de groendienst. Het evolueren van de verwachtingen vanuit de maatschappij moet deel uitmaken van het beslissingsproces. Die verwachtingen worden steeds groter, diverser en complexer. Verzuchtingen naar inspraak en betrokkenheid hebben hun weerslag op hoe het beheer wordt aangepakt.
• Er worden steeds hogere eisen gesteld naar de kwaliteit van de organisatie die het beheer uitvoert. Dat maakt het collectief beheer door een groep vrijwilligers niet evident. Ondersteuning, samenwerking met een professionelere, sterkere tussenpartij  is essentieel. Het trekkersschap wordt best ook gedeeld zodat niet alle last op de schouders van één persoon komt. In dit geval is de vraag of er ook niet structurele ondersteuning kan geboden worden aan de tussenpartij, zijnde Natuurpunt Antwerpen stad.
• Om de groep vrijwilligers dynamisch te houden, moet je groenbeheeractiviteiten best ook afwisselen met andere, meer socialere activiteiten: een feestje, BBQ, … Vrijwilligers kunnen op diverse manieren beloond worden voor hun bijdrage, bvb. met het uitdelen van plantjes.
• Sociale media zoals een facebookgroep, of Whatsapp groep zijn handige instrumenten om info, kennis, … te delen. Worden momenteel nog niet overal 100% benut.
• Ecologisch parkbeheer is iets totaal anders dan bvb. het beheer van een gemeenschapstuin. In een park moet je vooral planten verwijderen (exoten bvb), terwijl in een samentuin je planten helpt groeien. Je wordt beloond met groenten, fruit, …
• Boeiend is dat Natuurpunt Antwerpen stad haar kennis, inzicht en ervaring mbt groenbeheer deelt met diverse buurtbewoners, inclusief kinderen en leerkrachten.

“Stadslab 2050 heeft een  faciliterende en coachende rol gespeeld in dit project. De Ontmoetingsruimte ‘Groen in de stad’ heeft heel dit proces versneld. Stadslab 2050 slaagt er in om stedelijke diensten te mobiliseren en verbinden met maatschappelijke actoren en vica versa. Deze aanpak moet ruimer gedeeld worden naar verschillende stedelijke diensten en verschillende representatieve organen (cf. adviesraden).”

Bron: Facebookpagina Land Van Duwijck

Locatie: Lier

In een CSA staan de landbouwer en de consument opnieuw in rechtsreeks contact met elkaar. De gemeenschap rond het veld ondersteunt de landbouw(st)er: ze vergoedt het werk voorafgaand aan de oogst en garandeert een jaar lang te willen leven van wat het land biedt. De consumenten zijn ‘leden van de CSA’. Ze delen in de oogst zoals hij komt: van het één wat meer, van het ander wat minder. Zo creëert CSA een leefbare vorm van landbouw, met een fijne interactie en minimale startinvesteringen (geen koelcel, geen camionettes). Zo hebben een heleboel mensen met groene kriebels samen een landbouwproject kunnen opstarten. Tussen 2010 en 2015 zijn er naast de 10-tal bestaande CSA’s 30 nieuwe CSA bedrijven bijgekomen in Vlaanderen, aangesloten bij het CSA-netwerk. De oogst wordt verdeeld onder de leden ofwel in de vorm van pakketten ofwel doordat de leden zelf komen oogsten. De oprichters van de cvba ‘CSA Land Van Duwijck’ kozen vooral voor zelfoogst.

De zelfoogstformule in een zelfoogsttuin of zogenaamde pluktuin biedt de meeste betrokkenheid tot het veld. Je komt bovendien wanneer het je uitkomt en je kiest binnen de grenzen van de richtlijnen wat en hoeveel je meeneemt.  Het is als het ware je (gemeenschappelijke) moestuin, met de lusten en zonder de lasten. Het vraagt meer tijd om om te komen oogsten dan ze in de supermarkt in je kar te gooien maar minder dan om ze zelf te kweken.  Mensen die ervoor kiezen genieten van de tijd op het veld. Het veld krijgt snel een prominente plaats in hun leven. Ze gaan al gauw heel anders denken over voedsel, anders koken en anders eten. En er gaan minder vuilzakken de stoep op voor ophaling, want er komt geen wegwerkverpakking aan te pas.

“Agrarisch groen beslaat 1123 ha of 21% van het grondgebied van de stad Antwerpen”

De richtlijnen komen via mail of zijn te vinden op de website. De bordjes op het veld en een kaartje duiden de teelten aan, de vlaggen duiden aan dewelke nu te oogsten zijn. Wie deelneemt heeft vertrouwen in de vakmanschap van de teler.
De teler heeft vertrouwen zijn oogsters opdat ze oogsten volgens de afspraken.
Dit wederzijds vertrouwen is de essentie van een CSA-bedrijf. De teler heeft vertrouwen in zijn oogsters, zodat zij voor een gegarandeerd inkomen zorgen voor het geleverde werk. Om toch een grens te trekken doe je zowiezo mee met je hele gezin. Je vergoedt de boer voor zijn werk en kosten door een bijdrage berekend op je gezinssamenstelling.

Wat leren we van Land van Duwijck ivm de commons?

• Land van Duwijck is maar mogelijk geworden dankzij een collectief van mensen met diverse talenten, kennis, vaardigheden, middelen.
• CSA boerderijen gaan zeer sterk uit van het gedeelde verantwoordelijkheidsprincipe: producenten en consumenten. Consumenten investeren mee; financieel, tijd, …
• Er worden duidelijke afspraken gemaakt tussen de boer en de consumenten. Engagementen zijn goed afgebakend en worden goed opgevolgd.
• Samen werken op het veld creëert betrokkenheid en cohesie. Er wordt ook samen gegeten, er zijn ook tal van nevanactiviteiten etc.
• De afstand is een barriere om stedelingen te betrekken. Er zouden maatregelen genomen kunnen worden om die afstand makkelijker te overbruggen. Er zijn nog geen CSA boerderijen in de stad.
• CSA boeren zijn georganiseerd in een netwerk waar kennis, ervaring, contacten gedeeld worden.
• Het lijkt ons interessant om de kennis, ervaring, expertise van CSA-boeren te delen met Antwerpse samentuinders.