Fietsvriendelijke winkelstraten

In Antwerpse winkelstraten passeren maandelijks tot 2 miljoen bezoekers. De shoppers stromen te voet, met de fiets of de wagen de stad in. Er heerst drukte in de smalle straten en steegjes van de binnenstad en in buitenwijken. Met de Coronacrisis is online shopping volledig doorgebroken. Hierdoor verwachten we nog een toename van het aantal rondrijdende vrachtwagens die de winkels en klanten beleveren, soms parkerend op voet- en fietspaden, soms een korte file veroorzakend. De vraag naar koerierdiensten en koeriers is enorm toegenomen. De vraag is of we nu niet een nieuw soort lokale, faire, duurzame en coöperatieve fietscargodienst kunnen ontwikkelen. Waar koeriers, consumenten, handelaren, … zich samen organiseren om slimmere, eerlijkere, duurzamere stadsdistributie in Antwerpen te realiseren.

Met het winkelstraat-experiment van 2020 willen we concreet in een winkelstraat of -gebied uittesten hoe leveringen met een cargofietsen in plaats van camionettes kunnen gebeuren. Tijdens dit proeftraject willen we te weten komen onder welke logistieke en financiële omstandigheden dit mogelijk is en welke voordelen de betrokken actoren (shoppers, bewoners, handelaars, fietskoeriers, vrachtwagenbedrijven) ondervinden.

We werken hiervoor onder andere samen met Thomas More, Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen, Quartier National, Antwerpenize, Antwerpse fietskoerier, … Elisabeth Hirner is contactpersoon vanuit Commons Lab. Het experiment ‘Fietsvriendelijkere winkelstraten’ wordt mogelijk gemaakt dankzij de Burgerbegroting van het district Antwerpen.

Overzicht experimenten 2020

Logistieke keten kortere keten zonder retail.jpg

Kortere keten via Samenaankoop (‘privaat collectief partnership’)

Een eerste nieuwe logistieke oplossing die we (ook via een Burgerbegroting project) succesvol uitgetest hebben is de korte, ‘collectieve’ keten (samenaankoop geveltonnen). Een collectief van consumenten (in partnership met een producent/groothandel) vervangt de retailer: het product gaat rechtstreeks van producent/groothandel naar de consument. Alle producten worden samen via één of enkele grotere vrachtwagens op één (micro)hub geleverd. En van daaruit via de fiets naar/door de consument geleverd. We hebben hier samen gewerkt met de Antwerpse fietskoerier. Deelnemers konden kiezen om de regenton thuis per fiets te laten leveren. De kostprijs voor de levering per fietskoerier bedroeg 15 euro. 1 op 4 deelnemers opteerde voor levering aan huis per fiets.

Factoren die hierin een rol spelenen onderzocht werden:

Kostprijs van het product
Volume/gewicht van het product
Service (tijdstip levering, verwittiging, …)
Afstand tot de logistieke hub

Zie ook: https://www.commonslabantwerpen.org/samenaankoopgeveltonnen

Duurzamere logistiek tussen stad en hinterland: Bierboot experiment

Via nog een ander experiment (door ‘Bierboot’) wordt de logistiek tussen stad en ‘hinterland’ onderzocht. In het experiment in najaar 2020 wordt gewerkt met twee microhubs (één in het Noorden en één in het Zuiden van Antwerpen). Ook ism de Fietskoerier. Zie www.bierboot.be

Duurzamer Business to Business (B2B): ‘Microhub’

In november 2020 experimenteren we met een tijdelijke microhub. De deelnemende handelaren laten hun leveringen naar een microhub brengen in plaats van direct naar hun winkel. Vanuit deze microhub worden de goederen een keer per dag van de microhub naar de winkels gebracht (zogenaamde ‘lastmile’). Het transport tussen microhub en winkel en omgekeerd verloopt per cargofiets.

Hierdoor:

· Zijn er minder ritten nodig, ook in de winkelstraten

· Rijden de vrachtwagens enkel van en naar de microhub ipv in de winkelstraten

· Zijn de vrachtwagens in de wijk effectief door cargofietsen vervangen

Tijdens dit experiment zitten we met een meerkost: fietskoerier die van en naar de microhub fietst. De meerkosten wordt tijdens de projectperiode van een maand via de Burgerbegroting gefinancierd. We gaan via dit experiment de extra kosten in kaart brengen. We hebben geen zicht op de externe kosten die de vrachtwagens momenteel veroorzaken: luchtkwaliteit, verkeersveiligheid, overlast, comfort in winkelstraten, …

We voeren dit experiment uit in de Thomas More Campus St Andries als Microhub.

Leveringen buiten het stadsgebied van Antwerpen

De fietskoerierbedrijf biedt een bulkkorting op leveringen naar de grote centra van Bpost en PostNL van waaruit deze verzonden kunnen worden. De twee acties volgen op elkaar: de fietskoerier brengt goederen vanuit de microhub naar de winkel en neemt van daaruit de te verzenden goederen mee. De kosten voor de fietstransport worden uit het projectbudget betaald.

Ook deze oplossing draagt bij tot een vermindering van vrachtwagens in de binnenstad.

Duurzamere Leveringen business to consumer (B2C) via E-shop antwerpen

De meer dan 500 handelaars op de webshop Eshop Antwerpen worden opgeroepen om een leveringsoptie per fiets (stadsgebied Antwerpen) aan te bieden. Antwerpenaren worden opgeroepen om pakjes per fiets te laten leveren. De consument betaald zelf een meerkost. De transacties die met de fiets geleverd zullen worden verduidelijken of de consument bereid zijn zelf in een duurzame oplossing te investeren.

Zie ook: https://eshopantwerpen.be/

Onze droom: een Antwerps P2P netwerk van buurthuizen/microhubs

Fundament 2060 was onze eerste experimenteerplek. Het is een kelderruimte onder de Sint-Amanduskerk die al jaren door een collectief buurtbewoners beheerd wordt als een soort gemeengoed voor de Seefhoek. Maar Antwerpen is rijk aan dergelijke buurthuizen. En commons Lab beschikt hier over een groot netwerk. Wat als we die buurthuizen ook een extra logistieke functie zouden kunnen geven. Dan brengen we opnieuw heel veel Antwerpenaren samen. Het logistiek verhaal krijgt zo ook een heel sociale invulling. We kunnen al onze kennis, netwerken, tools, … met elkaar gaan delen (P2P). De Grote Verbinding!