Wij zijn Ruimte: samen ruimte herdenken als gemeengoed
Contactpersoon Commons Lab:
Iris Vande Walle, iris@commonslab.be
Projectpartners:
GoodPlanet Belgium, de Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving (UAntwerpen), Commons Lab en Architecture Workroom Brussels
Financiering:
Departement Omgeving
Projectperiode:
1/09/2022 – 1/09/2025
Status:
Experiment uitgevoerd
Ruimte is schaars geworden. In Vlaanderen staat één derde van de oppervlakte vol met woningen, wegen, industrie en recreatiezones. Wat overblijft, wordt steeds schaarser — minder plaats voor natuur, landbouw en verkoeling, en minder veerkracht tegen de gevolgen van klimaatverandering.
“Het project ‘Wij zijn Ruimte’ vertrekt vanuit één eenvoudige maar krachtige vraag: van wie is de ruimte eigenlijk? Kan een voetpad, straat of plein meer zijn dan infrastructuur — kan het opnieuw een plek van ontmoeting, zorg en gedeeld eigenaarschap worden?”
Om die vraag te onderzoeken, ontwikkelden GoodPlanet Belgium, de Leerstoel Zorg en Natuurlijke Leefomgeving (UAntwerpen), Commons Lab en Architecture Workroom Brussels, met steun van het Departement Omgeving, het ‘Wij zijn Ruimte’-werkpakket. De kern is het gelijknamige spel, dat buurtbewoners uitnodigt om op een speelse en laagdrempelige manier het gesprek aan te gaan over hoe ruimte in hun buurt wordt gebruikt en gedeeld.
Vanuit het spel groeien lokale coalities tussen bewoners, scholen en lokale overheden die samen nadenken over concrete acties: van het herinrichten van een straat tot het vergroenen van een plein. Zo wordt collectieve verbeelding vertaald naar tastbare verandering.
Belangrijke inzichten:
Verbeelding is de eerste stap: een spel kan complexe thema’s zoals ruimtelijke verdichting, mobiliteit en klimaat omzetten in iets concreet en bespreekbaar.
Samen leren en doen versterkt de lokale gemeenschap: door bewoners, scholen en beleidsmakers te verbinden, ontstaat gedeeld eigenaarschap over de publieke ruimte.
Ruimte als gemeengoed betekent: zorgen voor, delen en samen beslissen — niet enkel beheren.
Met Wij zijn Ruimte groeit het besef dat ruimte niet enkel een schaars goed is, maar ook een gedeelde verantwoordelijkheid. Zo ontstaan buurten die niet alleen mooier en klimaatvriendelijker zijn, maar ook hechter en rechtvaardiger.