Begin 2022 startten de vijf projecten van de projectoproep ‘Samen verbeelden we de ruimte’. Elk project formuleerde eigen uitdagingen en hanteerde een eigen werkwijze om de betrokkenheid bij ruimtelijke uitdagingen en het draagvlak voor duurzaam ruimtegebruik bij de Vlaamse burger te verhogen. Benieuwd naar de resultaten en inzichten?  

Op woensdag 10 september 2025 (9u30 – 14u00, Brussel) organiseert Departement Omgeving samen met de verschillende projectteams een inspiratiemoment waar je kennismaakt met nieuwe inzichten en ontwikkelde methodieken. 
Je krijgt antwoord op vragen als: Welke meerwaarde zien de projectteams in het betrekken van burgers en jongeren bij ruimtelijke veranderingen? Wat zijn de randvoorwaarden om burgers en jongeren op een kwaliteitsvolle manier te betrekken bij ruimtelijke veranderingen?  Hoe maak je de complexiteit van duurzaam ruimtegebruik begrijpelijk voor burgers en jongeren? Hoe krijg je beter inzicht in de leefwereld en de behoeften van burgers en jongeren?

Op deze webpagina vind je nog meer informatie over de 5 projecten.

Doelgroep

• omgevingsambtenaren

• ruimtelijke planners

• communicatie- en participatie-experten

• buurtwerkers, jeugdwerkers en sociaal werkers

• educatieve medewerkers en onderwijsactoren

• …

Inschrijven

Inschrijven voor het inspiratiemoment kan via deze link.

Programma

8.45u                 Ontvangst met koffie

9.30u                 Inleiding door Departement Omgeving

9.45u                 Voorstelling van de 5 projecten ‘Samen verbeelden we de ruimte’

10.00u               Vraaggesprek over nieuwe inzichten en methodieken met de projectteams

10.45u               Eerste ronde parallelle workshops

12.00u               Tweede ronde parallelle workshops

13.00u               Netwerklunch 

Parallelle workshops

Tijdens het inspiratiemoment nemen de vijf projectteams je tijdens een workshop mee in nieuwe inzichten en ontwikkelde methodieken. Er zijn twee rondes met telkens dezelfde vijf workshops. Je kan dus twee van onderstaande workshops volgen.
 

Ruimtehelden - Kinderen en jongeren betrekken bij lokale ruimtelijke ontwikkelingen 
Andreas De Mesmaeker (Kind & Samenleving)

Kinderen en jongeren worden nog nauwelijks betrokken bij het lokale ruimtelijk beleid. Toch is hun stem cruciaal: het gaat over hun toekomstige woon- en leefomgeving. Bovendien bedenken kinderen en jongeren vaak creatieve oplossingen voor complexe vraagstukken rond duurzaam ruimtegebruik en benaderen zij de ruimte vanuit een holistische en empathische blik, rekening houdend met de noden van verschillende ruimtegebruikers. 

In deze workshop kom je te weten hoe je kinderen en jongeren kan betrekken bij concrete ruimtelijke ontwikkelingen in je stad of gemeente. We gaan aan de slag met verschillende praktijkgerichte methodieken uit de toolbox Ruimtehelden en geven je tips en tricks mee om kinderen en jongeren op een laagdrempelige, maar impactvolle manier bij het ruimtelijk beleid te betrekken.

Samen ruimte verbeelden – met én voor iedereen
Valérie Lehouck en Eef Thoen (VRIJPLAATS, Arteveldehogeschool)

Hoe maak je ruimte écht inclusief? Hoe zorg je ervoor dat ook buurtbewoners in een kwetsbare positie hun omgeving mee kunnen verbeelden en vormgeven? De tool Inclusief de ruimte verbeelden ondersteunt begeleiders van participatietrajecten om samen met (kwetsbare) buurtbewoners een duurzame invulling aan ruimte te geven. 

Plannen voor ruimtelijke ontwikkelingen worden vaak van bovenaf bedacht. Dit terwijl een plek pas betekenisvol wordt als buurtbewoners mee hun stem kunnen laten horen. Dat is niet altijd eenvoudig, participatie vraagt immers tijd, inzicht en vertrouwen. Toch is het de investering waard, want door sterke participatie: 

• sluit de ruimte beter aan bij de noden van de buurtbewoners,

• begrijpen bewoners beter waarom bv. klimaatadaptatiemaatregelen nodig zijn,

• leren bewoners samenwerken,

• en ontstaat er meer draagvlak en begrip voor ruimtelijke aanpassingen.

In deze workshop delen we praktijkvoorbeelden en leer je stap voor stap werken met deze tool. We tonen hoe je het abstracte ruimtelijke thema concreet maakt, hoe je gesprekken op gang brengt en hoe je verbeterideeën voor de buurt samen in beeld brengt.

The best is YET to come! - Ontdek hoe je jongeren betrekt bij ruimtelijke verandering met de YET-app 
Lore Cuypers (Vital Cities, Howest)

Hoe geef je jongeren een stem in het vormgeven van hun leefomgeving? In deze workshop maak je kennis met YET (Youth Engagement & Environment Tool), een intuïtieve en creatieve app die jongeren uitnodigt om hun leefomgeving te verbeelden, hun ideeën te visualiseren en in gesprek te gaan met ontwerpers en beleidsmakers.

We nemen je mee in het ontwikkelproces van YET: hoe de tool tot stand kwam via cocreatie met jongeren, welke inzichten we onderweg verzamelden, en hoe dat leidde tot een flexibel inzetbare tool voor participatietrajecten.

We testen de app samen aan de hand van concrete cases. Je ontdekt hoe je YET kunt gebruiken op school of in de stad – bijvoorbeeld via een educatief pakket of echte uitdagingen rond ruimtelijke vraagstukken. We tonen ook hoe YET ingebed kan worden in een creatieve design thinking-aanpak en hoe de app jongeren in staat stelt om hun noden en behoeften te verbeelden en eigenaarschap op te nemen in ruimtelijke processen.

Van vraagvlak naar draagvlak - Trek als overheid het veld in! 
Liesbeth Huybrechts, Nikolaos Kanavaris (UHasselt), Jakob Vermandere (Leiedal)

Verschillende ervaringen binnen het project Van Vraagvlak naar Draagvlak tonen duidelijk dat werken aan duurzame uitdagingen alleen lukt als duurzaamheids- en stedenbouwkundige diensten, wijkwerking én inwoners elkaar vinden op het terrein waar het écht gebeurt. Die vaststelling leidde tot de aanpak van Participatief Ontwerp: zorgzamer, mensgerichter en beter afgestemd op de praktijk van lokale besturen. Om je hierin uit te dagen ontwikkelden de projectpartners een “speeddate”-spel waarmee je je eigen rol als ambtenaar in het participatieproces onder de loep neemt.

Het spel laat je reflecteren en kennis uitwisselen aan de hand van vier kernvragen: 

• Hoe kunnen we bestaande buurtinitiatieven tijdelijk of structureel omvormen tot Living Labs?

• Wat betekent het voor een ambtenaar om als veldwerker zelf in de buurt aanwezig te zijn?

• Hoe maken we de inzichten uit dat veldwerk zichtbaar, begrijpelijk en traceerbaar voor andere ambtenaren, besturen en burgers?

• Hoe zorgen we ervoor dat het veldwerk goed wordt opgevolgd, en dat er ook na afloop genoeg aandacht is voor wat er is gebeurd?

In deze workshop nemen we je mee in de inzichten van het project, stellen we het spel voor en gaan we er ook samen mee aan de slag.

Wij zijn Ruimte - Samen denken, dromen, doen
Charlotte Pattyn (GoodPlanet), Camille De Herdt (GoodPlanet), Iris Vande Walle (CommonsLab)

Hoe kunnen leerlingen, buurtbewoners en lokale overheid samen aan de slag gaan rond duurzaam ruimtegebruik in hun eigen omgeving? Tijdens deze sessie beleef je enkele methodieken voor leerlingen en buurtbewoners uit het les- en werkpakket van Wij zijn Ruimte. Leef je in als leerling en ontdek de sociale en ecologische impact van ruimtelijke keuzes. Of kies voor het perspectief van de buurt en leg met het Wij zijn Ruimte-spel kleine kansen en grote dromen voor de buurt bloot. Ervaar ten slotte hoe deze perspectieven samenvloeien tot inspirerende actie tijdens het stellingenspel en proef van de terreinrealisaties van het project.

Praktisch

Wanneer? Woensdag 10 september 2025

Waar? H. Teirlinckgebouw, Tour & Taxis, Havenlaan 88, 1000 Brussel

Deelname is gratis. Inschrijven kan via dit inschrijvingsformulier.