Duizend Vlaamse tuinstraten tegen 2030 - Lancering Green Deal Tuinstraten

In 2030 zou Vlaanderen minstens duizend tuinstraten moeten tellen. Dat zijn straten waar meer ruimte is voor groen en water en waar mensen mekaar kunnen ontmoeten,  zonder de mobiliteit in het gedrang te brengen.  Om dat te realiseren hebben het Vlaamse Departement Omgeving en meer dan 30 organisaties, bedrijven en lokale overheden woensdag 15 mei in Mechelen de ‘Green Deal Tuinstraten’ ondertekend.

In een tuinstraat maakt grijze verharding plaats voor bomen, plantvakken, groene gevels en waterdoorlatende materialen. En er komen ontmoetingsplekken voor bewoners. Maar het blijft natuurlijk een straat, en mobiliteit is dus essentieel.  In tuinstraten streven we wel naar ‘zachte’ mobiliteit, dat wil zeggen dat wandelen en fietsen worden gestimuleerd en parkeerplaatsen gereduceerd.  Per straat wordt bekeken hoe dat kan.  In een doodlopende weg zijn er bijvoorbeeld andere mogelijkheden dan op een verbindingslaan.

Goed voor de natuur, goed voor de mens

Tuinstraten zijn een manier om ons aan te passen aan het veranderende klimaat.  De vergroening brengt verkoeling op warme dagen en is goed voor de biodiversiteit. De ontharding maakt dat water opnieuw in de grond kan dringen zodat het risico op droogte en overstroming afneemt. Maar meer groen is minstens even belangrijk voor het welzijn van mensen. Het wordt aangenamer toeven in de straat en bewoners zullen mekaar op die manier makkelijker ontmoeten. Tuinstraten zijn trouwens niet enkele bedoeld voor de steden.  Ook in veel dorpskernen is er nood aan meer groen en verbinding.

Structurele aanpak
Op verschillende plekken in Vlaanderen is de afgelopen jaren geëxperimenteerd met tuinstraten, Antwerpen telt er ongeveer 15, Mechelen 3 en in de Kempen loopt een project voor de aanleg van 50 tuinstraten, maar ook in kleinere gemeenten als Oostkamp en Denderleeuw zijn er al. Het gaat weliswaar om erg verspreide initiatieven. Iedereen werkt nu een beetje op zijn eigen eilandje. Bedoeling is de aanleg van tuinstraten meer structureel aan te pakken en deze experimenten te vertalen naar heel Vlaanderen. De Green Deal moet dat mogelijk maken. Ons doel ? Tegen 2030 minstens 1000 Vlaamse tuinstraten realiseren. 

Green Deals

Green Deals zijn een initiatief van de Vlaamse overheid. Het gaat om vrijwillige, ambitieuze engagementsverklaringen met bedrijven, organisaties en lokale overheden om samen op korte termijn duurzame acties te realiseren. Voor de Green Deal Tuinstraten nam het Departement Omgeving het initiatief samen met Infopunt Publieke Ruimte (Voetgangersbeweging), socio-culturele organisatie Commons Lab, waterzuiveringsbedrijf Aquafin, de Federatie van de Betonindustrie (FEBE), de Vereniging voor Openbaar Groen (VVOG) en de praktijkonderzoeksinstelling voor groenvoorziening Viaverda. Op dit ogenblik hebben al ruim 30 partners de deal ondertekend. Bedoeling is dat ze hun expertise en middelen bundelen, kennis opbouwen en praktische ondersteuning bieden, zodat het realiseren van tuinstraten voor iedereen haalbaar wordt. Ook na de ondertekening kunnen nog partners aansluiten bij de Green Deal.

De rol van Commons Lab

Als Commons Lab namen we mee het initatief om deze Green Deal op poten te zetten. Als sinds het ontstaan van Commons Lab zijn we actief met Tuinstraten. Wat 10 jaar geleden begon met een reeks kleine experimenten van enkele burgers in Antwerpen werd gaandeweg een begrip dat ook in onze organisatie een centrale rol is gaan spelen. Naast verschillende projecten in Antwerpen, werken we nu ook mee aan tuinstraten in alle gemeenten in de Kempen samen met IOK.

Samen met heel veel geëngageerde burgers en partners hebben we het begrip Tuinstraat al doende samen gedefinieerd: een Tuinstraat is voor ons een straat die de bewoners samen aanpakken, waar ze hun eigen ideeën en noden vormgeven. Een straat waar buren samen werken aan vergroenen, verblauwen, verbinden en verplaatsen. Een straat waar de bewoners onderling en met de lokale overheid afspraken maken over het beheer. Een straat van iedereen, voor iedereen, door iedereen! Bij Commons Lab geloven we erin dat tuinstraten het meeste kans hebben op slagen als bewoners ze samen als gemeengoed of common mee kunnen beheren.

De komende jaren zullen we ons dus verder inzetten om iedereen in Vlaanderen kennis te laten maken met het concept ‘Tuinstraat’. Daarbij hopen we vooral veel burgers te overtuigen om zelf aan de slag te gaan, samen met hun buren, om hun straat om te toveren in een Tuinstraat.

Verder zullen we in de nabije toekomst ook onze website www.tuinstraten.be en de bijhorende Tuinstraten-Facebookgroep verder uitbouwen tot een platform voor het delen van kennis en know-how over Tuinstraten in Vlaanderen. Nieuw is ook een bijhorende Instagramaccount: @Tuinstraten.be

Meer info:  omgeving.vlaanderen.be/nl/020-tuinstraten