Hoe van kinderfietsen een gemeen goed in de stad maken?

De gemeente Bonheide won de AGORIA SMART CITY AWARD met zijn project 'FIETSSCANNING VOOR DUURZAME MOBILITEIT'.  Via schoolkinderen wil de gemeente de kinderen zelf en hun ouders motiveren om met de fiets of te voet naar de school te komen. Elke procent extra fietsers zorgt ervoor dat mobiliteit mogelijk kan blijven in de toekomst. De doelstelling was van 12% fietsgebruik (voor de invoering van het systeem) naar 24% fietsgebruik te evolueren. Door de kinderen te motiveren met fietsdukaten die men kan sparen door veel te fietsen, wilden ze een mobiliteitsswitch teweegbrengen bij de jongeren. In eerste instantie kan men de fietsdukaten gebruiken als betaalmiddel op de 5 kermissen per jaar in Bonheide. Elk dukaat is 1 euro waard. 

We gaan onderzoeken of en hoe we dit project in Antwerpen kunnen invoeren. En hoe we 'smart' kunnen koppelen aan 'common'. Hiervoor zetten we via de Burgerbegroting van het district Antwerpen een experiment op in Antwerpen-Noord ism onderwijsbeleid, fietsschool, Antwerpen op wieltjes, scholen, Antwerpenize, Buurtregie, district Antwerpen, …

VOORONDERZOEK

Bij het vooronderzoek kwamen we tot een aantal vaststellingen:

• Heel veel kinderen in Antwerpen-Noord hebben geen (toegang tot een) kinderfiets.
• Het is niet voor iedereen evident om thuis en op school een fiets te stallen. Heel veel scholen hebben geen fietsenstallingen.
• Heel veel kinderen hebben beperkte kennis en vaardigheden mbt fietsen in de stad
• Niet alle ouders kunnen fietsen
• De fiets wordt niet vaak gebruikt in een schoolse context
• Er zijn diverse, commerciëlere deelfietssystemen in Antwerpen (A-VELO, Swap, bluebike, …), maar die bieden geen kinderfietsen aan.
• Er is een kinderdeelfietssysteem, een soort burgerinitiatief ‘Apen op wieltjes’
  • Focust vooral op ouders van kinderen die geen fiets hebben
  • Er is momenteel te weinig toevoer van kinderfietsen
  • Kinderfietsdelen is nog geen ‘gemeen goed’

PROTOTYPING EN TESTING ‘WEEK VAN DE MOBILITEIT’ (ANTWERPEN-DAM)

In oktober zullen we tijdens de week van de mobiliteit een experimenteel beloningssysteem uittesten in 4 klassen, 5e studiejaar, 80 leerlingen, verspreid over drie scholen (Antwerpen-Dam). Ouders die kinderfietsen delen zodat elk kind kan fietsen in de stad worden beloond. Tijdens de mobiliteitsweek vallen er dagelijks 'Antwerpse fietswieltjes' te verdienen; wanneer kinderen met de fiets naar school komen, als de fiets in orde is, als ze slagen voor allerhande testjes, als de leerkracht met de fiets naar school komt, … De kinderen worden aan het eind beloond; ze kunnen hun Antwerpse fietswieltjes omruilen; voor een collectieve klasuitstap, een supertoffe T-shirt of voor een jaarabonnement op Antwerpen op wieltjes. Ze kunnen hun fietswieltjes zelf gebruiken of delen met hun klasgenoten. 

Evaluatie en modellering

Achteraf gaan we alles evalueren; impact, opschaling, kosten, baten,… Hebben meer kinderen toegang tot kinder(deel)fietsen? Is het fietsgebruik toegenomen? Is het kinderfietsdelen toegenomen? Zo komen we meer te weten over hoe we van fietsen in de stad bij kinderen een gemeen goed kunnen maken. Misschien moeten we nieuwe ondernemingen opstarten mbt kinderfietsdelen? Misschien moeten we structureel meer fietsenstalling voorzien in de stad? Misschien kunnen scholen in Antwerpen een faciliterende rol spelen?