Commons Lab vraagt speciale raadscommissie aan rond 'vakantiestraten'
Wat we al weken zagen aankomen, is spijtig genoeg werkelijkheid geworden. Groen heeft het concept 'vakantiestraat' volgens ons uitgehold. Het is gewoon een speelstraat met wat extra speelmateriaal, de deadline om het aan te vragen is wat versoepeld.
Al 5 jaar zijn we bezig met wat we aanvankelijk als werktitel een 'speelstraat 2.0' noemden: je straat vanuit een wit blad radicaal anders benaderen. Een straat die als primaire functie 'samenleven' heeft'. Een straat waar spelende kinderen de baas zijn. Via de Burgerbegroting werden de jaren daarna allerhande varianten uitgestest: Toekomststraten, ‘zorg samen straten’, Tuinstraten, fietsstraten 2.0,.... Telkens werden bewoners uitgedaagd om hun straat volledig opnieuw te herdenken. Telkens konden ze tijdelijk die versie uittesten om te ervaren hoe het samen leven in straten volledig anders kan. Geparkeerde auto's werden effectief tijdelijk verwijderd om plaats te maken voor meer groen, sport, spel, ontmoeting, ... Tijdelijke, strategische, ruimtelijke interventies bleken telkens opnieuw een bijzonder succesvol collectief leerproces.
We hebben in 2017/2018 geprobeerd om dit succesvolle experiment op te schalen. Deze aanpak werd formeel door Stadslab2050 en enkele districten voor het eerst toegepast tijdens het pilootproject Tuinstraten. Dat was voor ons een enorme mijlpaal. De stad en de districten begonnen nu ook met deze methodiek te experimenteren. Resultaat was een veel grotere betrokkenheid van bewoners en totaal nieuwe ontwerpen van straten. We hadden gesprekken met de dienst Stadsmakers: we wilden naar analogie met de Antwerpse Lentepoets, Antwerpse Burendag, Antwerpse Speelstraat ook een ‘Antwerpse Leefstraat’ aanbieden aan alle Antwerpenaren. Het district Antwerpen nam dit op in haar bestuursakkoord (‘Het positieve experiment met de ‘Tuinstraat’ wordt geëvalueerd met het oog op de uitrol van meerdere Tuinstraten’)
Commons Lab werkt in 2020 aan het Burgerbegroting project ‘Tuinstraten overal’. We willen 2 zaken opschalen: een nieuw concept straat waar verbinden, vergroenen en verblauwen centraal staan. Volgens ons is dat de nieuwe standaard benadering van een straat. Maar ook een nieuwe benadering van de inspraakprocedure is noodzakelijk, een veel cocreatievere aanpak dan nu standaard in alle districten het geval is.
Er zijn een aantal zaken nodig om een doorbraak te forceren:
Een nieuwe krachtige alliantie van burgers, ambtenaren, politici die een paar jaar intensief gaan samen werken. Commons Lab is die aan het opstarten.
Een ondersteuningspakket voor burgers, maar ook voor ambtenaren met allerhande tools (figuurlijk) om aan de slag te gaan. We hopen dit in augustus aan te bieden.
Nog veel meer leerexperimenten in diverse Antwerpse districten om kennis, ervaring te verzamelen, te delen, te leren.; tuinstraten, ‘echte’ vakantiestraten, zorg samen straten, parklets, klimaatstraten,…
Vorming, training van burgers, maar ook van ambtenaren: rond communitybuilding, opzetten van commonsexperimenten. We zijn bezig met de oprichting van een Antwerpse ‘School of commons’
Er is een nieuwe wettelijke procedure in Antwerpen nodig wat wij vandaag 'the right to common' noemen. Burgers die collectief en vrij willen experimenteren in publieke ruimte, die commons in de stad willen creëren, moeten maximaal ondersteund worden. Zie http://www.comune.bologna.it/media/files/bolognaregulation.pdf De huidige procedure ‘Evenementenaanvraag’ voldoet niet (meer). Dit wordt momenteel door de stad onderzocht.
Er zijn overal in de stad 'bouwmaterialenbibs' en 'toollibraries' nodig om al die straten van het nodige materiaal te voorzien.
De afgelopen maanden hebben we heel wat actoren bevraagd. Er is enorm veel kennis, expertise en goesting opgebouwd. Laten we die delen, verbinden, en samen verder uitbouwen. Misschien moeten we hierover samen een speciale raadscommissie organiseren? Stad, districten, commoners, politici, ambtenaren... Dan kunnen we dit samen grondig doorspreken en een nieuwe samenwerking in de stad opstarten? Met de Coronacrisis is de nood en urgentie aan nieuwe samenwerking alleen maar toegenomen. Time to assembly!