Naar aanleiding van de internationale dag van de coöperatie organiseerden Commons Lab en Coop Centraal op 6 juli een fietstocht langs verschillende coöperatieve projecten in Antwerpen. Dat gold als een eerste project in het kader van Vliegwiel, dat coöperaties bekender wil maken bij het brede publiek.

Om 14u verzamelden een dertigtal mensen zich in de kelder van De Groene Waterman, een literaire, progressieve (en uiteraard coöperatieve) boekenwinkel in hartje Antwerpen. Katrien Merckx vertelde er over de rijke geschiedenis van De Groene Waterman, dat dankzij haar coöperanten heel wat tegenslagen kon overwinnen en al zo’n vijftig jaar actief is in een toch wel sterk veranderde sector. Katrien vertelde ons dat de boekhandel in de komende jaren (nog meer dan ze nu al is) een plek voor ontmoeting en discussie wil worden. 

Meer weten? Je kan De Groene Waterman volgen op instagram, facebook of via hun kalender. 

An Baert en Valérie Carrette vertelden ons nadien over Vliegwiel, een samenwerking tussen een heleboel belangenvertegenwoordigers in de coöperatieve wereld. Vliegwiel bundelt de krachten van al die organisaties en de coöperaties die ze vertegenwoordigen vanuit het geloof dat coöperaties een betere wereld creëren en dat het beste doen wanneer ze samenwerken. Coöperaties maken deel uit van een creatieve pioniersbeweging, een die werk maakt van een andere, coöperatieve economie en daarmee ook een weerbare democratie. Vliegwiel probeert nu in verschillende steden coalities tot stand te brengen.

Meer weten over Vliegwiel? Dat kan via hun website. Op 25 augustus kunnen geïnteresseerden meer te weten komen over de Leuvense coöperatieve scène.

De tweede tussenstop was de Sint-Amanduskerk in Antwerpen-Noord, de nieuwe thuisbasis van Commons Lab. De gigantische kelder is ook het hoofdkwartier van Coop 2060. Coop 2060 is een samenwerking van enkele kleinschalige voedselproducenten uit de wijk 2060 in Antwerpen, die onder andere honing, kombucha en vlierbloesemsiroop verkopen. Door de krachten te bundelen willen ze een (hyper)lokaal en solidair voedselsysteem promoten, stimuleren en versterken. Alle inkomsten worden eerlijk verdeeld en opnieuw geïnvesteerd in lokale voedselproductie in de wijk. De deelnemers stellen vragen over o.a. voedselveiligheid, verzekeringen… Coop 2060 is momenteel een feitelijke vereniging die werkt volgens de principes van een coöperatie. Door de beperkte schaal zijn de risico’s beperkt. Er wordt onder de producenten wel allerhande kennis en ervaring gedeeld. 

Producten kopen van Coop 2060? Dat kan via hun website of je kan hen volgen op facebook.

Van 2060 fietste de groep door naar de gloednieuwe taproom van microbrouwerij Cabardouche in de Borgerhoutse centers (onder het treinspoor). Cabardouche koos voor het coöperatieve model omdat ze hun coöpeeranten als de beste ambassadeurs voor hun bier. Dankzij hun coöperanten konden zij het nodige kapitaal ophalen om de brouwerij en de taproom te kunnen realiseren. Het liefst van al zouden de brouwers hun bier gratis weggeven, het coöperatieve model laat hun toe daar zo dicht mogelijk bij in de buurt te komen. 

Je kan van donderdag tot zaterdag de biertjes van Cabardouche proeven in hun taproom in de Engelselei 254. Je kan hen volgen via instagram, facebook of hun website.

De fietsers stopten vervolgens aan de Grotesteenweg in Berchem, waar een aantal coöperaties co-worken in een kantorencomplex. Annemie en Nico lichten toe waarom het coöperatieve boekhoudkantoor Q-bus zo nuttig is voor coöperaties, bij veel boekhouders een onbekende en grotendeels duistere ondernemingsvorm.  Q-bus streef intern naar een zo groot mogelijke betrokkenheid en gelijkwaardigheid van alle medewerkers, door te werken met een vlakke, horizontale structuur. Ze hechten groot belang aan duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen en vinden onderwijs, kunst en cultuur belangrijk. Q-bus is ook een van de oprichters van Coopfabrik, dat nieuwe en bestaande bedrijven wil begeleiden in het oprichten van een coöperatie.

Q-bus is op zoek naar accountants die zich bij hen willen aansluiten. Er is immers veel vraag naar coöperatieve accountants. Stuur eventuele geïnteresseerden zeker door naar hun website. Wie zelf coöperatieve plannen heeft kan dan weer terecht bij Coopfabrik. Je kan hen ook volgen op instagram of facebook.

Net boven Coopfabrik kan je de kantoren van ZuidtrAnt vinden. ZuidtrAnt is een lokale Rescoop (energiecoöperatie in handen van burgers) die in de Antwerpse Zuidrand gezinnen van groene stroom wil voorzien. Naast traditionele vormen van groene energie zoals zonnepanelen en windmolens willen ze met een tweede coöperatie (ZuidtrAnt-W) een warmtenet aanleggen die de restwarmte van de Agfa-Gevaertfabriek in Mortsel wil gebruiken om huizen en gebouwen fossielvrij te verwarmen.

Je kan coöperant worden van ZuidtrAnt via hun website. Afgelopen jaar konden ze een dividend van 4% uitgeven, bijna het maximum dat een coöperatie kan uitkeren. Volg hen via instagram of facebook.

Op enkele straten van ZuidtrAnt en Q-bus ligt het gebouw van het voormalige drukkerscollectief De Wrikker. De Wrikker was decennialang een begrip in de Antwerpse progressieve wereld, maar vorig jaar moesten ze ermee ophouden. De coöperatieve spirit heeft het gebouw echter niet verlaten. Sinds vorig jaar huisvest het de ateliers van Overdruk, de spirituele opvolger van de kunstenaars van Onderstroom.

Aan de voorkant van het gebouw zit nu een nieuwe coöperatie. Coop Centraal is een democratische supermarkt, waarbij de leden samen kopen, samen beslissen en samen werken. Coop Centraal is het project van een aantal voormalige klimaatbetogers die het beu waren steeds geconfronteerd te worden met teleurstellingen en dus zelf het goede voorbeeld willen tonen. Coop Centraal wil tonen hoe een project dat ecologie hoog in het vaandel draagt ook concrete materialistische voordelen kan hebben voor de mensen die eraan deelnemen.  De klimaatcrisis kan volgens hen niet opgelost worden door de samenleving op dezelfde manier te organiseren zonder CO2, maar alleen door de manier waarop we dingen organiseren drastisch te veranderen. Coop Centraal toont hoe dat in ieders voordeel kan zijn en denkt dat het coöperatieve model daar de beste methode voor is.

Je kan Coop Centraal steunen door voor €25 lid te worden van het project, of je kan op woensdag, vrijdag of zaterdag eens langs komen in de winkel in de Patriottenstraat 27. Je kan meer lezen op hun website of hen volgen op instagram en facebook.

Special guest bij De Wrikker was Bob Dockx, één van de grote pioniers van de coöperatieve beweging in Vlaanderen. Bob vertelde ons over zijn ervaringen in het begin van de jaren ’70 bij garagecollectief De Krikker. Bob vertelde hoe hun insteek vooral begon bij het opleiden van hun klanten. Zo gaf De Krikker verschillende opleidingen waarbij ze op een laagdrempelige manier uitlegden wat bijvoorbeeld een carburateur doet.

De voorlaatste stop was het grootschalige cohousingproject De Wasserij van Wooncoop. Peter woont al heel lang samen met andere gezinnen in de Haringrokerij, een van de eerste cohousing project in België in het Antwerpse Zuid. Omdat hun kinderen ondertussen al een lange tijd het huis uit en ze zelf een dagje ouder worden, willen ze verhuizen om hun oude dag goed voorbereiden. Daarom gingen ze op zoek naar een nieuwe woonst. Die vonden ze op de oude locatie van Extra City. Sinds enkele jaren is De Haringrokerij een deel van het patrimonium van Wooncoop en ook dit nieuwe project wordt door hen beheerd. Wooncoop wil als coöperatie de voordelen van kopen en huren combineren onder het motto ‘huur bij jezelf’. In het nieuwe project in Berchem komt een gedeelde ruimte en zal ook een gezin op de vlucht gehuisvest worden.

Wil je gezinnen in kwetsbare situaties helpen? Dan kan je solidaire aandelen kopen bij Wooncoop. Door je geld vijf jaar bij Wooncoop te parkeren en afstand te doen van rendement kan je kwalitatieve woningen helpen bouwen en garanderen dat zulke gezinnen een dak boven hun hoofd hebben. Ben je zelf op zoek naar een woning? Dan kan je eens kijken in het aanbod van wooncoop. Volg hen op instagram of facebook.

Afsluiten gebeurde met een heerlijke gezamenlijke maaltijd in De Beek, een voedselbewegingscollectief vlak naast Het Groen Kwartier. Iedere zaterdag kan je er voor €10-€15 (pay what you want) voedseloverschotten komen eten. De Beek verbaast altijd met interessante combinaties: de fietsers aten er onder andere venkelsteak met gefrituurde bonen en krulandijvie. 

Je kan iedere zaterdag in De Beek eten vanaf 18u30 na te reserveren via hun website of je kan hen volgen via instagram of facebook.

Alle deelnemers waren heel enthousiast over de fietstocht. Tijdens het slotdiner werden er nieuwe plannen en coalities gesmeed. Ideeën, feedback en tips zijn altijd welkom! Wordt vervolgd!