Wat zijn Zorgzame straten?

Dit project van Antwerpen Aan ‘t Woord motiveert en stimuleert burgers tot het versterken van wederzijdse steun tussen buurtbewoners. Het detecteert kwetsbare buren en gaat na welk vrijwillig hulppotentieel in de straat aanwezig is.

Wat wil Zorgzame straten bereiken?

Koen Kuylen van Antwerpen Aan ‘t Woord:

“Een Zorgzame straat biedt geborgenheid in de heel nabije omgeving, zodat ook kwetsbare buren weten waar ze terechtkunnen. In een Zorgzame straat voelen buren zich ondersteund en uitgenodigd om met zorgzame ogen naar de eigen straat te kijken. 

De ontwikkeling van zorggerichte buurten kan niet zonder zorggerichte buren. Antwerpen Aan ‘t Woord zoekt per straat een aantal trekkers. We komen een aantal keer samen om in te vullen wat voor hen zorgzaamheid betekent. De volgende stap gaat over communicatie: hoe dit idee in de straat bekendmaken? Belangrijk is dat de trekkers deur aan deur hun project toelichten en niet zomaar een folder in de bus steken. Zo maken ze meteen een scan van de straat. De verdere opvolging laten we aan de straten over. Wij zijn geen organisatie die bepaalt wat mensen moeten doen. Wij organiseren wel een intervisie waarop alle straten uitgenodigd worden. 

De straten organiseren zich voor ondersteuning aan alle bewoners, met bijzondere aandacht voor kwetsbare mensen. Als deze buren merken dat iedereen een beroep kan doen op hulp, zullen zij vlugger en met minder schroom een vraag stellen. Het project wil kwetsbare mensen betrokken houden bij de straat of buurt.”

Welke waarden streeft Zorgzame straten na?

• Dit project streeft ernaar zo veel mogelijk mensen in hun vertrouwde omgeving ondersteuning te bieden. 

• Het dicht de kloof tussen vraagverlegenheid (geen hulp durven vragen) en hulpverlegenheid (mensen willen helpen, maar weten niet hoe).

• Zorg wordt niet aan de rand van de samenleving georganiseerd, maar staat er middenin. 

• Spontane solidariteit krijgt kansen, meer nog: buren maken afspraken om de zorg samen te organiseren. 

• Zorgzame straten streeft naar inclusiviteit. Alle straatbewoners hebben wel eens hulp nodig en kunnen hulp bieden.

• Het project verbindt spontane steun voor elkaar met georganiseerde, professionele dienstverlening. In Zorgzame straten ontstaan afspraken tussen buren en professionele hulpverleners. 

• Antwerpen Aan ‘t Woord organiseert intervisie waarop de deelnemende straten verhalen en ervaringen uitwisselen.

Wat is het resultaat van dit project?

• Twintig straten werken actief mee in dit project. Hun aantal breidt uit. 

• De ondersteuning is gericht op kleine hulpverlening. Het gaat om ‘het kleine helpen’ dat niet opgenomen wordt in het reguliere aanbod.

• Vaak ontdekken bewoners een schrijnende nood. Daarom is samenwerking met de Antwerpse thuiszorgdiensten uitgebouwd. 

• De Zorgzame straat kadert nu zelfs in het toekomstige zorgbeleid: buurtgerichte zorg.

• De criteria - voor onder andere subsidiëring - om het effect van Zorgzame straten te beoordelen, botsen met de spontaniteit en authenticiteit van dit project. Het aantal hulpvragen, profielen van betrokkenen, soorten hulpverlening en dergelijke meten we niet. AAW tracht deze hindernis te nemen door de waarde van verhalen te laten erkennen.

• We werken met eenvoudige doe-modellen die wederkerigheid in contacten aanmoedigen. Zo’n aanpak laat mensen ontdekken wat de noden zijn in het samenleven. Dat zorgt voor meer betrokkenheid dan wanneer er enkel wordt gepraat over maatschappelijke tekorten.