Kamp C is op zoek naar drie burgerinitiatieven of andere organisaties in de provincie Antwerpen die mee willen doen aan dit project. Dat kan een buurtvereniging zijn, een coöperatieve, geëngageerde burgers, een wijk, of zelfs een volledig dorp.

Heeft u interesse in deelname aan dit project? Of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Kamp C via onderstaand formulier.

Info: https://www.kampc.be/innovatie/projecten/cvpp

Google form link:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdMA2ManTayGzKTZLNHy72jk2OXVcAWI2ssIgSGoLpW5a-Oww/viewform?usp=sf_link

Link naar Interreg NWE website:

http://www.nweurope.eu/projects/project-search/cvpp-community-based-virtual-power-plant/

Om bij te dragen aan de transitie naar een circulaire economie, lanceert de Stichting Be Planet, in partnerschap met de Koning Boudewijnstichting, een projectoproep ter versterking van burgerprojecten die de circulaire economie willen stimuleren. De projectoproep richt zich tot verenigingen in heel België.

Een vraag?

In het reglement van de projectoproep vindt u alle nodige informatie.

Hebt u toch nog een vraag? Neem dan contact met ons op via beplanet@beplanet.be en vermeld uw volledige gegevens.

Stap 1 : het statuut

De ondersteunde projecten moeten uitgaan van vzw’s, burgercollectieven georganiseerd als feitelijke vereniging of coöperatieve vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid en sociaal oogmerk.

Stap 2 : het doel

Het belangrijkste doel van de projecten is de positieve impact op de versterking van het model van de circulaire economie (recyclage, recuperatie, hergebruik, ecodesign, innovatief businessmodel, …) in diverse domeinen: voeding, kleding, bouw, materiaal en uitrusting (kinderverzorging, kantoormateriaal, …), logistiek, …

Zijn uitgesloten: projecten voor vorming en sensibilisering en projecten voor energieproductie.

Stap 3 : de criteria

Besteed aandacht aan de prioritaire criteria die zullen worden gehanteerd bij de selectie gemaakt door de onafhankelijke jury:

1. Milieu-impact

2. Socio-economische impact

3. Ontwikkelingsstadium van het project

4. Haalbaarheid en duurzaamheid van het project

5. Participatie en partnerschap

6. Originaliteit van het project

7. Timing

8. Budget

Stap 4 : de kandidatuur

Om uw aanvraag voor te bereiden, bekijk de volgende documenten:

• ✓ Gedetailleerde presentatie van de projectoproep

• ✓ Reglement van de projectoproep

• ✓ Kandidaatsdossier

• ✓ Verklaring feitelijke vereniging

Indien u al de vorige stappen met succes hebt doorlopen, is het tijd om ons uw project voor te leggen! Vul het kandidaatsdossier in en stuur het terug naar beplanet@beplanet.be tegen uiterlijk 17 december 2018 om 12.00 uur.

Stap 5 : de procedure

De Stichting Be Planet beheert de procedure van de projectoproep en de selectieprocedure. De selectie gebeurt door een onafhankelijke jury. Het of de geselecteerde project(en) ontvangt/ontvangen een eenmalige steun van maximaal 15.000 €.

De steun moet uiterlijk worden gebruikt binnen een termijn van 12 maanden na ondertekening van de overeenkomst tussen de projectverantwoordelijke en de Stichting Be Planet. Alle kandidaten zullen uiterlijk in maart 2019 per e-mail worden geïnformeerd.

Dit schooljaar willen we het fietsen bij de leerlingen van het 5e leerjaar op den Dam (pilootwijk ikv Burgerbegroting) stimuleren. Ze kunnen tijdens de verkeersweek van 22-26 oktober ‘Antwerpse fietswieltjes’ verdienen als ze met de fiets naar school komen, als ze beter leren fietsen, … Die Antwerpse fietswieltjes kunnen ze achteraf ruilen tegen een klasuitstap, een T-shirt, of een jaarabonnement bij Antwerpen op wieltjes (kinderdeelfiets). Een uitdaging is om te zorgen dat elk kind tijdens (en hopelijk ook na die fietsweek) gebruik kan maken van een fiets.

We deden aan het begin van het schooljaar een kleine bevraging bij de ouders van het vijfde leerjaar. In totaal namen 60 ouders deel aan de bevraging, verspreid over 4 klassen, 3 scholen.

Resultaten in een notendop:

• 65% geeft aan meestal te voet naar school te komen. 36% komt meestal met de fiets. Vooral de kinderen van ’t Groen Eilandje.

• 83% geeft aan over een eigen kinderfiets te beschikken. 22% geeft aan dat die niet in orde is.

• 83% geeft aan dat de fiets veilig gestald kan worden.

• 8% geeft aan nog over een extra kinderfiets te beschikken die ze willen delen via A’pen op wieltjes

• 25% is bereid om over te stappen op A’pen op wieltjes, niet per se de kinderen zonder fiets.

• 80% geeft aan dat de kinderen zelfstandig naar school kunnen fietsen

• Bijna 60% van de ouders beschikt zelf over een fiets. Er is weinig interesse in fietslessen, ook niet bij de ouders die geen fiets hebben

Op 26 september vindt op het theaterplein en in de grote zaal van HETPALEIS de A1000 plaats. Dit is een evenement, georganiseerd door HETPALEIS en Laika, naar analogie met de G1000 van David Van Reybroeck. 

In de voormiddag komen 1000 jongeren samen op het theaterplein om over 5 thema's te discussiëren: democratie, armoede, klimaat, discriminatie en mobiliteit. In de namiddag gaan een aantal jongeren/ambassadeurs in gesprek met de lijstrekkers van Antwerpen.

Voor het discussieluik in de ochtend zijn we nog op zoek naar enthousiaste moderatoren die de gesprekken met een groepje van 10 jongeren in goede banen willen leiden. 

Wat verwachten we van de moderatoren:

• aanwezig op 21 september om 18u30: een infomoment vindt plaats in HETPALEIS. Experts geven toelichting bij de verschillende thema's en bijhorende stellingen waarover gediscussieerd wordt.
• 26 september: aanwezig van 8u45 tot 12u. In de namiddag ben je uiteraard ook welkom.

Indien je geïnteresseerd bent, kan je mailen naar jelte.vanroy@hetpaleis.be. Ken je mogelijke geïnteresseerden, stuur dit bericht gerust door.

Het betonnen bos ‘Antwerpen’ is langzaam aan het ‘vergroenen’. Heel veel Antwerpenaren komen met heel uiteenlopende ondergrondse, kleinschalige, innovatieve, collectieve vergroeningsinitiatieven. Speelplaatsen van scholen worden opgebroken en vergroend. Overal in de stad zijn Antwerpenaren bezig met gemeenschapstuinen, geveltuinacties, groendaken, boerenmarkten, buurderijen, boomspiegels, gevelregentonnen, groenslingers,… Ons stadsleven wordt natuurlijker, avontuurlijker en gezonder. Antwerpen evolueert naar een Tuinstad en alle Antwerpenaren worden tuinmannen en tuinvrouwen.

Tijdens BOTANIK #3 City Wildlife (zaterdag 5 mei, de Singel) organiseerden we voor het eerst in Antwerpen een interactieve ‘Commons assembly’. Een soort Staten-generaal waar initiatiefrijke Antwerpenaren verzamelen. Burgers, ondernemers, ambtenaren, politici, activisten, studenten, … kwamen een ganse dag samen om elkaar te ontmoeten, te inspireren, te discussiëren, samen plannen te smeden om Antwerpen structureel te gaan vergroenen.

ANALYSE EN PROBLEEMSTELLING: WAAROM ANTWERPEN NOG GEEN TUINSTAD IS…

•Er is heel veel onderbenut potentieel bij de Antwerpenaar. Heel veel Antwerpenaren zijn bereid om bij te dragen aan een groenere stad. Individueel (bvb. gevelgroen) en collectief (bvb. een 'Tuinstraat'). Maar nog heel weinig Antwerpenaren zijn vertrouwd met collectief groenbeheer. Ze beschikken nog over beperkte expertise, maar ook over beperkte tools en ruimte om te oefenen. 

•Er is de laatste jaren enorm veel groeninitiatief in Antwerpen. Maar het initiatief is versnipperd, komt vanuit heel diverse hoeken: burgers, middenveld, diverse overheden, ondernemers, kennisinstellingen, … Er is een beperkte cultuur in Antwerpen om kennis, ervaring, netwerken, (financiële middelen),… mbt vergroening te delen.

•Er is in Antwerpen geen gemeenschappelijke visie en actie mbt ‘Antwerpen Tuinstad’ . De dialoog tussen actoren en stakeholders, is beperkt, er is beperkte interactie tussen informele en formele beleidsprocessen.

•Vergroenen van Antwerpen als strategie voor inclusie, sociale innovatie, ontwikkeling lokale economie, duurzame stadslandbouw en tewerkstelling is nog onontgonnen.

•In de praktijk zien we dat de stedelijke diensten steeds minder capaciteit en/of middelen hebben om de stad verder te vergroenen.

‘ASSEMBLY OF THE COMMONS’- STATEN-GENERAAL VAN ANTWERPSE VERGROENERS

Diverse actieve vergroeners verzamelden, leerden elkaar beter kennen. Ze leerden van elkaar; ervaring, kennis, inzichten, instrumenten, contacten, … werden gedeeld

Samen ontwikkelden ze nieuwe commonsgerichte experimenten met als doel:

•Activeren nieuw groen gemeengoed

•Vergroenen als strategie om de stad te verbinden

•Nieuwe samenwerkingen: burgers-overheid-ondernemers

LEERLESSEN EN RESULTATEN:

Er zijn in Antwerpen bijzonder leerrijke en diverse commonsgerichte vergroeningsinitiatieven. Ze leren ons dat o.a. de schaal, de aard van de vergroening en de capaciteiten van de beheerders enorm belangrijk zijn mbt collectief beheer. We trachten fietslussen te organiseren en initiatieven te bloggen zodat kennis, ervaring, … laagdrempelig gedeeld kan worden.

Je hebt als commoner weinig hefbomen om mensen en organisaties te stimuleren om samen te werken. Je kan dit als commoner ook positief benaderen; het geeft ruimte om te claimen als commons (letterlijk en figuurlijk). Er is wel grote bereidheid bij Velt en Natuurpunt om groeninitiatieven te ondersteunen.

Er is in Antwerpen weinig verbinding/interactie tussen de informele en de representatieve/formele (ADOMA, Groenplan, s-RSA, klimaatplan, waterplan, politieke partijen, …). We adviseren commoners om zoveel mogelijk informeel contact te nemen met de administratie, om dialoog en samenwerking te bewerkstelligen.

Er zijn in Antwerpen nog maar weinig groene ondernemers (‘generatieve economie’), met een duurzaam verdienmodel. We adviseren aan jonge, groene ondernemers om zoveel mogelijk met elkaar in dialoog te gaan, samen te werken, middelen te delen.

Nieuwe commonsgerichte leerexperimenten werden na de Assembly uitgebroed en bij de Burgerbegroting ingediend:

•Gebruik van parklets als middel om straten te claimen/vergroenen

•Experimenten met CSA in de stad: samen paddenstoelen kweken in kelders van een kerk, bijenkasten houden op groendaken, …

•Het dak van een Hogeschool als een vitale common

•Een nieuwe Commons Assembly specifiek mbt Stadslandbouw

•Projecten om regenwater in straten te ‘commonificeren’

•Vorming, opleiding en coaching mbt het opstarten van burgercoöperaties

We ontwikkelden een nieuw soort buurtcontract mbt het collectief beheer van groen in de stad.

We ontwikkelden een nieuw soort groenstedelijk netwerk: burger(collectief)/middenveld-stad-ondernemers. We bekijken met o.a. het Ecohuis of en hoe we dat in Antwerpen verder gaan organiseren cf ‘Gent en garde’.

Dergelijke assemblies zijn ook interessant voor andere sectoren. We onderzoeken dit verder ikv het Antwerps Commons Transitie Plan Antwerpen

Een initiatief van Commons Lab Antwerpen met de steun van BOTANIK, Burgerbegroting district Antwerpen, de Singel, Ecohuis, Tuin in de stad, jeugddienst stad Antwerpen, Stadsmakers, Ecohuis, Velt vzw, Natuurpunt Antwerpen stad, Beweging.net, Posthof Berchem vzw, BIVAK, Stadslab 2050 en vele partners.

In de samenleving van vandaag waarin schaarste heerst, is nadenken over de zorg voor eindige goederen zoals natuur, ruimte, milieu en grondstoffen belangrijk. Hoe kunnen we deze goederen het beste beheren: kan dat beter via collectief of privaat bezit?

Een optimale publiek-privaat balans is volgens ons essentieel in de stad, in ons collectief belang. De focus dient voor ons niet te liggen op individueel eigendom maar op collectief beheer van die goederen die een voorwaarde zijn voor een duurzame stedelijke samenleving, zoals bijvoorbeeld water, groen,...  

Wij vragen ons af hoe sterk de machtspositie van de stad Antwerpen anno 2018 is. Vandaar ook onze eenvoudige vraag aan de stad Antwerpen: ‘Van wie is de stad eigenlijk’? Heeft de stad Antwerpen een overzicht van wie anno 2018 de stad bezit:

·       Hoeveel oppervlakte is eigendom van de stad, districten, provincie, Vlaamse Overheid, Havenbedrijf, OCMW, Zorgbedrijf, .…?

·       Hoeveel oppervlakte is eigendom van landbouwers?

·       Hoeveel oppervlakte is eigendom van verenigingen (zoals Natuurpunt, sportverenigingen, ...)?

·       Hoeveel oppervlakte is eigendom van particuliere eigenaars?

·       Hoeveel oppervlakte is eigendom van bedrijven?

Heeft de stad ook gegevens hierover uit het verleden? Zijn er evoluties merkbaar? Zijn die gegevens ergens te raadplegen?

21% GRONDOPPERVLAKTE STAD ANTWERPEN IS AGRARISCH GEBIED

De aanleiding van bovenstaande vraag ontstond tijdens de ‘Commons Assembly’ op 5 mei jongstleden met als titel: Hoe kunnen we samen van Antwerpen een Tuinstad maken? Toen bleek dat 21% van het Antwerps grondgebied agrarisch gebied was. Een deel daarvan is in private handen. En wordt blijkbaar steeds meer tegen lucratieve prijzen verhuurd aan paardenliefhebbers. Hierdoor wordt onze landbouwgrond eerst en vooral niet optimaal benut. En dreigt steeds meer open groen gebied in de stad onder druk te komen staan. Steeds minder groen gebied in de stad is beschikbaar voor natuurontwikkeling, toegankelijk voor een groot publiek en dreigt te verschralen.

Heel veel inwoners, bezoekers, ondernemers, scholen,… van het district Antwerpen dromen van een fietsvriendelijker district. Een andere straatinrichting, betere fietsinfrastructuur, vriendelijker gedrag in het verkeer, .... Het aantal fietsers in de stad neemt exponentieel toe. Nieuwe maatregelen en ideeën zijn nodig om van Antwerpen een echte fietsstad te maken. 

3 straten, pleinen, scholen, … in het district Antwerpen krijgen dankzij de Burgerbegroting in 2018 de kans om samen te werken met Antwerpenize, Commons Lab Antwerpen en enkele fietsexperts. We willen drie straten, pleinen of scholen samen onderzoeken en nieuwe maatregelen uittesten om die plekken fietsvriendelijker te maken. We waren op zoek naar een winkelwandelstraat, een straat met een school en een plein.

In april deden we een open oproep via blogs, sociale media, de Gazet van Antwerpen, … Hieruit kwamen een 20-tal voorstellen. In overleg met diverse partners hebben we er drie geselecteerd.

1.      Kammenstraat ism handelaarsverenigingen, buurtbewoners, shoppers en Unizo Antwerpen stad (2000 Antwerpen)

2.      Kleuter- en basisschool Evenaar in de Constitutiestraat ism oudercomité, de werkgroep mobiliteit, buurtbewoners en ondernemers (2060 Antwerpen)

3.      De Draakplaats ism buurtbewoners, straatcomités, horeca, scholen, oudercomités, … (2018 Antwerpen)

Momenteel worden op elke locatie trajecten opgestart. De bedoeling is om met diverse betrokkenen samen te komen, samen alle problemen te inventariseren en te analyseren en samen nieuwe oplossingen te formuleren. In september gaan we een aantal tijdelijke ingrepen in de praktijk uittesten.

Commons Lab Antwerpen zal de buurten ondersteunen bij de organisatie van buurtoverleg, betrekken van diverse actoren/stakeholders, voorbereiden van de straatexperimenten, overleg met de verkeerspolitie, district en stad, formele aspecten, praktische aspecten, interpretatie van de resultaten en de communicatie van de resultaten. De buurten zijn evenwel de trekkers, zij sturen samen het proces aan.

De gemeente Bonheide won de AGORIA SMART CITY AWARD met zijn project 'FIETSSCANNING VOOR DUURZAME MOBILITEIT'.  Via schoolkinderen wil de gemeente de kinderen zelf en hun ouders motiveren om met de fiets of te voet naar de school te komen. Elke procent extra fietsers zorgt ervoor dat mobiliteit mogelijk kan blijven in de toekomst. De doelstelling was van 12% fietsgebruik (voor de invoering van het systeem) naar 24% fietsgebruik te evolueren. Door de kinderen te motiveren met fietsdukaten die men kan sparen door veel te fietsen, wilden ze een mobiliteitsswitch teweegbrengen bij de jongeren. In eerste instantie kan men de fietsdukaten gebruiken als betaalmiddel op de 5 kermissen per jaar in Bonheide. Elk dukaat is 1 euro waard. 

We gaan onderzoeken of en hoe we dit project in Antwerpen kunnen invoeren. En hoe we 'smart' kunnen koppelen aan 'common'. Hiervoor zetten we via de Burgerbegroting van het district Antwerpen een experiment op in Antwerpen-Noord ism onderwijsbeleid, fietsschool, Antwerpen op wieltjes, scholen, Antwerpenize, Buurtregie, district Antwerpen, …

VOORONDERZOEK

Bij het vooronderzoek kwamen we tot een aantal vaststellingen:

• Heel veel kinderen in Antwerpen-Noord hebben geen (toegang tot een) kinderfiets.
• Het is niet voor iedereen evident om thuis en op school een fiets te stallen. Heel veel scholen hebben geen fietsenstallingen.
• Heel veel kinderen hebben beperkte kennis en vaardigheden mbt fietsen in de stad
• Niet alle ouders kunnen fietsen
• De fiets wordt niet vaak gebruikt in een schoolse context
• Er zijn diverse, commerciëlere deelfietssystemen in Antwerpen (A-VELO, Swap, bluebike, …), maar die bieden geen kinderfietsen aan.
• Er is een kinderdeelfietssysteem, een soort burgerinitiatief ‘Apen op wieltjes’
  • Focust vooral op ouders van kinderen die geen fiets hebben
  • Er is momenteel te weinig toevoer van kinderfietsen
  • Kinderfietsdelen is nog geen ‘gemeen goed’

PROTOTYPING EN TESTING ‘WEEK VAN DE MOBILITEIT’ (ANTWERPEN-DAM)

In oktober zullen we tijdens de week van de mobiliteit een experimenteel beloningssysteem uittesten in 4 klassen, 5e studiejaar, 80 leerlingen, verspreid over drie scholen (Antwerpen-Dam). Ouders die kinderfietsen delen zodat elk kind kan fietsen in de stad worden beloond. Tijdens de mobiliteitsweek vallen er dagelijks 'Antwerpse fietswieltjes' te verdienen; wanneer kinderen met de fiets naar school komen, als de fiets in orde is, als ze slagen voor allerhande testjes, als de leerkracht met de fiets naar school komt, … De kinderen worden aan het eind beloond; ze kunnen hun Antwerpse fietswieltjes omruilen; voor een collectieve klasuitstap, een supertoffe T-shirt of voor een jaarabonnement op Antwerpen op wieltjes. Ze kunnen hun fietswieltjes zelf gebruiken of delen met hun klasgenoten. 

Evaluatie en modellering

Achteraf gaan we alles evalueren; impact, opschaling, kosten, baten,… Hebben meer kinderen toegang tot kinder(deel)fietsen? Is het fietsgebruik toegenomen? Is het kinderfietsdelen toegenomen? Zo komen we meer te weten over hoe we van fietsen in de stad bij kinderen een gemeen goed kunnen maken. Misschien moeten we nieuwe ondernemingen opstarten mbt kinderfietsdelen? Misschien moeten we structureel meer fietsenstalling voorzien in de stad? Misschien kunnen scholen in Antwerpen een faciliterende rol spelen?

In het voorjaar organiseerde Commons Lab Antwerpen een experimentele 'Commons Assembly' rond de vraag 'Hoe kunnen we allemaal samen van Antwerpen een Tuinstad maken?' Vergroening en verblauwing zijn heel dankbare thema's om de idee van 'de stad als gemeengoed' , de commons transitiemechanismen, instrumenten, ... te onderzoeken. 

We nodigden 11 inspirerende, diverse, vernieuwende, Antwerpse praktijken uit die hun ervaring en expertise mbt collectief groenbeheer in de stad kwamen delen. Kleinschalige, grootschalige, socialere, commerciëlere, inclusieve, exclusieve, oudere, jongere,... De resultaten worden momenteel nog verwerkt en zullen later gepubliceerd worden via de website van Commons Lab Antwerpen. De cases worden  momenteel geblogd; https://www.commonslabantwerpen.org/antwerpse-commonsinitiatieven/

Op basis van de verhalen van de cases zijn we momenteel aan het onderzoeken hoe een nieuw groen stedelijk netwerk/ecosysteem er zou kunnen uit zien en zou kunnen functioneren. We zien heel veel lagen/schalen in Antwerpen. Heel veel kleine initiatieven ontstaan, maar hebben moeite om te overleven, laat staan om te groeien. Veel kleinschalige groeninitiatieven blijken enorm verbindend te zijn en niet exclusief zoals zo vaak gedacht wordt.

Er is enorm veel dynamiek rond het vergroenen van de stad. De vraag is hoe we die beweging/transitie kunnen versterken, faciliteren, welke de rolverdeling is tussen de diverse partners (overheid, burgers, markt, ...), hoe we rollen op elkaar afstemmen, hoe we allemaal optimaal en harmonieus kunnen samen werken, collectief kunnen leren en groeien.

Enkele instrumenten vanuit de stedelijke administratie zijn; 'Ontmoetingsruimten' georganiseerd door Stadslab 2050, de Burgerbegroting (district Antwerpen), een Ecohuis, een groenplan, een waterplan,  een klimaatplan, een ruimtelijk structuurplan, een dienst Stadsmakers,... Instrumenten vanuit de Antwerpse gemeenschap zijn o.a. : experimentele Tuinstraten, 'fietslussen' om ervaring te delen, facebookgroepen, civic crowdfunding, en een Commons Lab. 

Grootste uitdagingen voor Antwerpen zijn enerzijds meer verbinding tussen de formelere/representatieve initiatieven/organen onderling, meer verbinding tussen de informele/contributieve initiatieven onderling, meer samenwerking met marktspelers, andere, meer coöperatieve marktinitiatieven ('for the common good'), meer structurele samenwerking tussen 'contributieve' en 'representatieve', nieuwe verdienmodellen voor commonsgerichte ondernemingen, nieuwe commonsakkoorden/buurtcontracten mbt collectief groenbeheer, capaciteitsopbouw mbt collectief groenbeheer, ...

Wordt vervolgd!

Alle feedback welkom via commonslabantwerpen@gmail.com.