De site van het Stuivenbergziekenhuis ligt in Antwerpen-Noord, tussen de Lange Beeldekensstraat, Pothoekstraat, Boerhaavestraat en Pesthofstraat en is ongeveer 5 hectare groot. De gedeeltelijke verhuis van het ziekenhuis in 2020 geeft de kans om de site te herontwikkelen tot een plek met een mix van woningen, (zorg)voorzieningen, werkplekken en groene open ruimte. Zo kan het project mee zorgen voor de heropwaardering van heel Antwerpen-Noord.

Waarom dit project?

In 2016 besliste het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) om het Stuivenbergziekenhuis in 2020 te verhuizen naar het nieuwe ZNA Cadix op Kop Spoor Noord. Het psychiatrisch ziekenhuis en de polikliniek blijven op de Stuivenbergsite.

De verhuis van het ziekenhuis biedt een unieke kans om de site te herontwikkelen als een strategisch en duurzaam stadsvernieuwingsproject en een hefboom voor de wijk Antwerpen-Noord.

Antwerpen-Noord is een ‘aankomstgebied’ met verouderde woningen en een tekort aan groene open ruimte. De wijk kent een groot verloop van bewoners: ‘sociale stijgers’ verhuizen uit de wijk zodra ze voldoende financiële middelen hebben en vooral zwakke sociale groepen en recente nieuwkomers blijven in de wijk wonen.

De Stuivenbergsite biedt een unieke kans om de ruimtelijke en socio-economische opwaardering in de wijk te ondersteunen. De historische functie als ziekenhuis zal een nieuwe en hedendaagse vertaling moeten krijgen als ‘verzorger voor de wijk’ en een nieuwe eigenheid van de site helpen bepalen.

Wat gebeurt er?

De stad wil een totaalvisie voor de volledige site die inzet op :

• de kwalitatieve integratie van het psychiatrisch ziekenhuis en de polikliniek in de site en een meervoudig en gedeeld ruimtegebruik dat ook ten goede komt aan de buurt en het psychiatrisch ziekenhuis

• het maximale behoud van het waardevolle historische ziekenhuiscomplex met een belangrijke rol voor de samenhang tussen de bebouwing en de omliggende open ruimte en een evenwicht tussen de monumentale bebouwing en nieuwe toevoegingen

• groene publieke open ruimte die minimaal 50% van de site moet uitmaken en die een meerwaarde is voor de gebruikers, (toekomstige) bewoners van de site en de omliggende buurt

• de realisatie van een nieuw maatschappelijk programma dat bijdraagt aan de buurt

• een vernieuwend en gemengd aanbod van woningen en werkplekken voor verschillende doelgroepen, onder andere voor sociale stijgers die overwegen uit de wijk te verhuizen

Herbestemmingsonderzoek

Het ontwerpteam Stramien & Partners voert een herbestemmingsonderzoek, dat mee mogelijk wordt gemaakt door een conceptsubsidie van het Vlaams Stadsvernieuwingsfonds. Het team van Stramien koos als werktitel ‘Stuivenberg KuurNoord’ waarbij het de ‘zorg in de brede zin’ onderstreept en met die missie aan de slag gaat. Het ontwerpteam zal samen met de stad zoeken naar manieren om buurtbewoners, het middenveld en andere mogelijke partijen te betrekken zodat ook van onderuit wordt bijgedragen aan het herbestemmingsonderzoek.

Het eindresultaat van het onderzoek volgt in 2019 en zal bestaan uit een haalbaar gemengd stedelijk programma waarin ook de mogelijkheden voor een tijdelijke herbestemming zijn onderzocht. Een belangrijke deeldoelstelling is immers om de periode van leegstand of onderbenutting van de gebouwen zo kort mogelijk te houden.

Projectdefinitie

Na het herbestemmingsonderzoek volgt de daarop gebaseerde projectdefinitie, waarin AG VESPA samen met de stad, OCMW Antwerpen en ZNA de richting aangeeft voor het verdere project.

Wie werkt eraan mee?

AG VESPA coördineert de herontwikkeling van de Stuivenbergsite voor de stad en het OCMW Antwerpen die eigenaar zijn van de site. Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) is erfpachthouder en gebruiker van de site en wordt ook actief betrokken.

Stramien werkt voor het herbestemmingsonderzoek samen met de partners Vic Mees, Filip Lagiewka, Samenlevingsopbouw Antwerpen, Toestand, Value Partners en Koen Wynants.